Нераток - Неизвестно

У час, калі племя адпачывала, да разведчыка падышоў Рэнс.

- Ты бачыў аазісы, настаўнік?

- Аазісы - гэта месцы сярод пустэльні, у якіх квітнее жыццё?

- Ты ўсё ведаеш, настаўнік. Я іх не бачыў, але ведаю, што іх можна адшукадь, калі пайсці ў напрамку Сонца.

- Ты хочаш ісці туды?

- Я не дайду. Варожыя плямёны заб’юць альбо зняволяць мяне. Голад знясілідь, а спёка высушыць. Але ты можаш, я веру. І ты можаш узяць мяне з сабой.

Шарбітрон з неахвотай сцёр думкі Рэнса.

- Што са мной, настаўнік? Я не памятаю, аб чым хацеў спытаць цябе .

- Дай мне твой талісман.

Рэнс зняў талісман з грудзей:

- Сангом кажа, што гэты камень - асколак Сонца, які ўпаў на Зямлю, калі людзей на ёй яшчэ не было.

- Я пакіну яго сабе. Магчыма, ён некалі спатрэбіцца мне. Кавалак гэтага металу перасварыць усё чалавечае племя, як толькі вы даведаецеся пра яго каштоўнасць.

- Як называецца гэты метал?

- Золата. За кожную яго пясчынку будзе загублена процьма чалавечых жыццяў.

- Золата вартае таго?

- Не. Але яно ўвасабляе вашу мару аб райскім жыцці. І насамрэч яно амаль такое ж вечнае, як Сонца. Ты дзіўны чалавек, Рэнс. З табой мне ніколі не трэба блакіраваць агрэсіўнасць.

- Розум не мае агрэсіўнасці, настаўнік.

- Нейтральны розум, Рэнс. Толькі нейтральны. А цяпер я раскажу табе, што было на Зямлі шмат пакаленняў таму і што на ёй будзе праз доўгі час. Запомні ўсё і запішы, як мы з табой запісвалі жыццё племені. Знайдзі сабе вучня і перадай яму свае веды. Бадька Курана абяцаў вызваліць цябе ад работы, калі ты будзеш прыдумваць ім новую зброю, як, напрыклад, той лук, які мы змайстравалі разам. Сцеражыся Сангома, ён роўны з табой па розуму, але яго розум накіраваны на ўтрыманне ўлады. Будзь пачцівы да яго і стрыманы, пакуль не перадасі веды вучням. Калі ён запатрабуе адрачыся ад мяне - адракайся. А я павінен пакінудь вас, мая задача - наперадзе.

- Мы больш ніколі не пабачымся, настаўнік?

- Я вярнуся, калі спарахнеюць нават успаміны аб вашым часе. І нават калі я сустрэну цябе - ты мяне не пазнаеш. А зараз слухай, бо я не такі ўсёмагутны, як табе здаецца.

Шарбітрон закумуляваў рэшткі энергіі і пачаў свой аповед:

- Калісьці кварзы былі маленькімі бяскрыўднымі істотамі, яны харчаваліся матылькамі і не мелі свайго смертаноснага сярпа. А людзі былі магутныя, як багі: яны будавалі хаціны вышэйшыя, чым горы, ляталі вышэй за хмары, перамяшчаліся ў прасторы хутчэй, чым ураган, і голас іх дасягаў самай далёкай зоркі.

16

Любы непасрэдны кантакт з зямлянамі стамляў Шарбітрона, вымушаў прыстасоўвадь свой інтэлект да іх узроўню. Акрамя таго, захаванне ягонага чалавечага аблічча патрабавала вялікіх энергетычных затрат. Ён не паклапаціўся аб сціранні свайго вобраза

з памяці чалавецтва. “Легенды, казкі, быліны - любую гістарычную інфармадыю людзі прыстасуюць да свайго разумення. - Разведчык добра памятаў гісторыю Зямлі. - Яны нават уласнае жыццё аб’ектыўна не могуць пераказаць”.

У дыспаграме, адпраўленай на Араду пасля апрацоўкі вынікаў першай разведкі, Шарбітрон паведаміў:

“Сітуацыя: Катастрофа не змагла знішчыць жыццё на Зямлі канчаткова. Індывідуумы, якія захаваліся на планеце, уяўляюць з сябе рэшткі мінулай цывілізацыі, яны страцілі памяць пра сваю гісторыю. Нястрачаная генетычная памяць дае надзею на хутчэйшае адраджэнне цывілізацыі. Паласа магчымага жыцця на Зямлі, уключаючы аазісы, ахоплівае адну шостую яе плошчы.

Высновы: 1. Зямля прыдатная для каланізацыі шараговымі жыхарамі Арады.

2. Верагодна.сць засялення Зоны Цяпла выключаю; верагоднасць падземнага жыцця ў Зоне Холаду възначыць пра.блем атычна.

3. Верагоднасць каланізацыіі Марса пры наяўнасці там атма.сферы - адна трэць.

Дадатак: Непасрэдная праверка Марса ўскладняецца з прычыны абмежаванасці запасу паліва.

Рашэнне: Уваходжу ў анабіёз з надзеяй на росквіт цывілізацыі

Зямлі.

Эверфарсінг Шарбітрон”.

17

- Начальнік аховы Норк, - адрэкамендаваўся высокі шыракаплечы ваяр. - Найсвяцейшы загадаў правесці вас у бібліятэку Святога Храма.

- Хай Бог бароніць тваю сілу і мудрасць, Куран!

- Начальнік аховы Норк, - спакойна, але цвёрда паправіў ваяр.

- Хай Бог баронідь тваю сілу і мудрасць, начальнік аховы Норк. - пагадзіўся разведчык.

18

“Са старажытных манускрыптаў нам вядома, што Зямля - гэта дыск, які падзяляецца на тры часткі. У цэнтры Зямлі - Пустэча Вогнанная., што пяскі ды камяні распаленыія захоўвае, а жывое стварэнне калі ў яе трапіць, то жывыім не будзе, а самлее ад цяпла і абязводжвання і ссохне, нібы пергамент. Поясам жыватворныім Пустэчу Вогненную атачае Хараство Боскае - месца, Богам для людзей вызначанае, каб хвалу яму ўзносілі. Замыкаецца гэты пояс звонку бяскрайняй прасторай холаду - Змрокам Ледзяныім, які скла.да.ецца са снежных пустыняў і ледзяных гор, што ўпіраюцца вяршынямі сваімі ў купал нябесны. Пустэча Вогненная. нарадзіла Сонца, якое спрадвеку лье святло жыватворнае, а Змрок Ледзяны стварыў Марс, што выглядае з-за гор снежных, а часам, у хвіліны гневу Сатаны, і Сонца засланіць можа, чаму ёсць сведчанняў мноства. Гэты лад непарушны і нікім ніколі не мож,а быць зменены.

Гэты ж ерэтык, сын шаўца Прона імем Сенар, сцвярджае паганыімі вуснамі сваімі, сеючы трывогу і недавер у няўстойлівых галовах і аблудных: душах, што Зямля ёсць шар, павернуты да Сонца адныім бокам, што Марс - таксама шар, які ляціць вакол Зямлі і засланяе Сонца, трапіўшы паміж ім і Зямлёй. Сонца, - кажа ерэтык,

- таксама шар, прычыім вогненны, які ў сотні разоў памерамі Зямлю пера.сягае, а Марс - у тры разы за Зямлю меншы.

Ці не трызненне гэта? Мы бачыім Сонца - і вока наша ахопліваеяго поўнасцю. Кожны марсіянскі дзень мы бачыім Марс - і ён большы за Сонца, хаця і не намнога. І каб Сонца не трыімалася ў цэнтры Пустэчы Вогненнай, а Марс не каціўся б па купале нябесныім, то непазбежным было б іх па.дзенне на Зямлю. Ці не з’яўляюцца сведчаннем парушэння цвярозага розуму і праяўленнем ерасі выказванні Сенара Пронава?

Таксама сцвярджае ён, што і Сонца, і Марс, і Зямля - стварэнні рук Божых, а Сатаны няма наогул Дык чаму ж на Зямлі побач з дабром існуе зло, са святлом - цень, з цяплом - холад, з прыгажосцю - пачварнасць? Ці не сведчанне гэта барацьбы Сонца з Марсам, паміж якімі Зямля знаходзіцца?

Свядомае прыніжэнне ролі Сатаны Сенарам канчаткова даказвае сувязь апошняга з Супастатам Божыім...”

- Здаецца, з Рэнсам размінуўся.

Шарбітрон асцярожна перагарнуў некалькі старонак пратакола і прачытаў прысуд: “І таму воляю Манарха, што даручыў мне права караць, і воляю Святога Храма, што даверыў мне права на ісціну, загадваю ерэтыка Сенара, сына шаўца Прона, публічна абезгаловіць, а перад тыім вырваць язык і выкалаць вочы. Усе яго блюзнерскія рукапісы спаліць у прагорклыім тлушчы, каб смурод іхні выклікаў агіду ў набожных прыіхадж:ан. Старажытную сатанінскую кніжку, знойдзеную ў ерэтыка, схаваць у патайныім склепе, а ключ кінуць у глыбіні марскія, бо відавочнае знішчэнне яе мож,а выклікаць гнеў Сатаны.

Прысуд а.бвясціў і руку да манускрыпта прыклаў

Епіскап Брог”.

19

Шарбітрон зазваніў у званочак. Рыпнулі акаваныя дзверы.

- У чым маеш патрэбу, брат мой?

- Праводзь мяне, Крэсда!

- Я - Рэсна, брат мой!

- Праводзь мяне, Рэсна. Я даведаўся пра ўсё, што мяне цікавіла, - Шарбітрон паправіў на плячы сутану і паказаў манашцы на кнігу.

- Ці не паспытаеш даброт свецкіх, брат мой?

- Не, Рэсна. Даброты зямныя мне невядомыя. Скажы, сястра, якое аблічча Сатаны ў цяперашнім уяўленні служкаў Святога Храма?

- Тваё пытанне святатадкае, і толькі загад Найсвяцейшага ва ўсім табе дагаджаць вымушае мяне дадь адказ: высокі з паставы, прыгожы твар, доўгія і светлыя валасы, вочы ў яго колеру нябеснага, вусны шматслоўныя, рукі не спрацаваныя, думкі вольныя, а ногі не пакідаюць слядоў. І сябе ён не лічыць чалавекам, хадя на чалавека падобны. Ёсць у нас старажытны партрэт, адабраны ў аднаго ерэтыка, даўно жыцця пазбаўленага, ды паказваць яго нікому не дазволена, сама не бачыла яшчэ.

- Мне не патрэбны партрэт, Крэсда.

- Рэсна, брат мой.

“Вось і помста твая, Сангом! Замест Бога ты зрабіў мяне Сатаной. І мімаходзь знішчыў усіх светлавалосых і блакітнавокіх.”

Шарбітрон успомніў, як ён паспрабаваў з’явіцца перад сярэдневяковымі людзьмі ў тым жа абліччы, у якім быў у племені. Пастухі, якіх ён сустрэў па дарозе, перапалохаліся так, як быццам убачылі нешта жудаснае: адзін з іх кінуўся наўдёкі, а другі ўпаў нідма на зямлю і затуліў рукамі твар.

Выгляд схімніка, які разведчык урэшце прыняў, прыцягнуў увагу Найсвяцейшага, калі той праязджаў у карэце па горадзе. Знаёмства і размова з Найсвяцейшым дапамаглі разведчыку трапідь у бібліятэку Святога Храма.